Proef 06 Spelen met snoep. |
april 2012
|
Benodigde chemicaliën en spullen: |
Links de tumtum na één nacht in water. | |
Kaliumchloraat (KClO3): | 3 gram | |
Tumtum of 'gummibeertje': | 2 | |
Bekerglas: | 100 mL | |
Hittebestendige reageerbuis met rand (bijvoorbeeld Duran©): | 1 | |
Standaard met klem, reageeerbuishouder, handschoenen, bril, pincet of tang. | ||
Voorbereiding: |
B.
Vergeet de veiligheidsbril niet. Werk nauwkeurig volgens het onderstaande voorschrift. Probeer de proef
vooral niet met grotere hoeveelheden dan aangegeven.
Doe ca. 3 gram kaliumchloraat in de schone, lege, hittebestendige (Duran©) reageerbuis.
Houd de reageerbuis klemvast met de reageerbuishouder ("wasknijper"). Verhit voorzichtig kwispelend totdat het kaliumchloraat is
gesmolten. Verhit niet verder. Doof de vlam. Zet de reageerbuis mooi verticaal in de buitenstaande standaard.
Neem een stukje van het tumtummetje op met een tang of pincet en laat het in de smelt vallen. Doe meteen enige stappen naar achter.
Onmiddellijk ontstaat veel vuur en rook. Als het is uitgewoed, probeer nog een stukje tumtum, totdat er niets meer gebeurt.
A. Het tumtummetje in het glas is "gegroeid" door zogenaamde osmose. Dat is het effect dat optreedt als een stof in een vloeistof een hogere concentratie van een oplosbare stof - in dit geval suiker - bevat dan de vloeistof, namelijk het kraanwater. De suiker trekt dan het water aan en daardoor "groeit" het tumtummetje. Lekkerder wordt je snoep niet want door het water erin wordt het juist smakelozer.
B. Het branden van tumtum in kaliumchloraat komt doordat tumtum bestaat uit suiker (sacharose) en gom. Deze organische stoffen verbranden als ze heet worden en er genoeg zuurstof is. Kijk naar de formule van kaliumchloraat: KClO3. Dat kan zijn zuurstof afsplitsen voor de verbranding, en doet dat bij deze temperatuur bijzonder graag.
Na afloop van de proef: Maak het reageerbuisje onder de kraan schoon met een borstel en Jif. Met water zijn alle afvalproducten onschadelijk.
Nadere beschouwingen van de M.S.ad A.
ad B.
|