Proef 10   Klappertjes.

mei 2012


Benodigde chemicaliën en spullen:

Proef10a.jpg
Fosfor wordt afgewogen.
Rode fosfor (Pn):11 mg
Kaliumperchloraat (KClO4):30 mg
Papier, plakstift, luciferhoutje, vogelveer
Nauwkeurig weegschaaltje
Hamer
Veiligheidsbril


Voorbereiding:

In deze proef gaat het knallen. Daarom is het belangrijk om zeer voorzichtig te werken met niet meer dan de kleine hoeveelheden die zijn aangegeven, en met een veiligheidsbril op.

Kleine weegschalen zoals hier gebruikt, kunnen voordelig worden besteld via internet. Zoek bijvoorbeeld bij Ebay naar "digital scale 20x0.001" en je kunt in Amerika of China terecht voor minder dan € 20,-.
Weeg daarmee 11 mg (milligram!!) rode fosfor af. Sluit het potje fosfor en berg het op. Doe de fosfor op een schoon velletje papier. Weeg vervolgens 30 mg kaliumperchloraat af (40 mg kaliumchloraat werkt ook). Doe dit bij de fosfor. Neem een afgebrand luciferhoutje waar je met een mesje een spateltje van hebt gemaakt, en meng de beide poeders voorzichtig. Geen kracht uitoefenen! Als je een vogelveer hebt, gebruik die ervoor.
Verdeel het geheel in acht gelijke porties.
Knip twee stroken papier van ca. 20cm x 2cm. Maak in een daarvan een vouwlijn in de lengte (dus 20cm), maar vouw het papier weer uit. Ga met de plakstift over beide stroken. Leg de strook met de vouwlijn voor je neer en schuif voorzichtig om de 2 centimeter een hoopje mengsel erop. De vouwlijn dient om makkelijker het midden van het papier te vinden. Dek tenslotte het papier met de hoopjes af door er zachtjes de andere strook op te plakken. Zachtjes aandrukken met een handoek zodat het mengsel netjes opgesloten zit.
Laat de zaak drogen.

Proef10b.jpg Uitvoering van de proef:

Leg de strook buiten op een straatklinker of zo. Je kunt zien waar de hoopjes zitten. Geef met de hamer een klap op een hoopje, en met een luide knal komt het mengsel tot ontbranding. Dat kun je zo acht keer doen.

Verklaring:

Kaliumperchloraat is een sterke oxidator; rode fosfor is een sterke reductor. De reactie
8 P + 5 KClO4 → 4 P2O5 + 5 KCl
wordt in gang gezet door de druk - d.w.z. de activeringsenergie - van de hamer en verloopt stormachtig.

Na afloop van de proef:

Er zijn geen chemische restanten.

Klik hier voor een filmpje op YouTube.