Maak in reageerbuisjes oplossingen aan voor zover die niet al kant en klaar in het lab aanwezig zijn.
Bijvoorbeeld 30% zwavelzuur maak je door 5 mL water in een erlenmeyertje te doen en daar 1,5 mL geconcentreerd
zwavelzuur aan toe te voegen. Niet andersom vanwege het spatgevaar.
Los 0,8 gram bariumnitraat op in circa 9 mL heet water en laat afkoelen: dit is dan een bijna verzadigde
oplossing. Filtreer als deze oplossing niet helder is.
Los in 7 mL water 2,5 gram vast natriumhydroxide op. Zo maak je natronloog van circa 25% ofwel 6M. Hiervan kun je
één druppel gebruiken om 60 druppels (ofwel 3 mL) 0,1 M natronloog te maken.
Zet nu 6 glazen op rij. In het eerste glas doe je 3 à 4 druppels
fenolftaleïneoplossing. In het tweede 10 druppels natronloog 0,1 M; in het derde 5 mL 30% zwavelzuur. In het
vierde glas gaat het natriumwaterstofcarbonaat en 2 à 3 mL water; in het vijfde het
(filtraat van) bariumnitraat;
in het zesde de geconcentreerde oplossing van natriumhydroxide.
Uitvoering van de proef:
Pas op! Nergens van proeven, al lijkt het nog zo lekker!
Schenk ca. 200 mL gedemineraliseerd water in het eerste glas. Constateer dat dit "kleurloos water" is.
Schenk het eerste glas leeg in het tweede. Het wordt "druivensap".
Schenk het tweede glas leeg in het derde. Het wordt weer kleurloos: "Spa blauw".
Schenk het derde glas leeg in het vierde. Het gaat bruisen: "Spa rood". Wacht tot het is uitgebubbeld.
Schenk het vierde glas leeg in het vijfde. Het wordt "melk".
Schenk het vijfde glas leeg in het zesde en laatste. Het wordt "Peptobismol", een drankje tegen katers.
Verklaring:
Fenolftaleïne is een zuurbase-indicator: kleurloos in neutrale of zure omgeving (glas 1 en 3) en rozerood
in basisch milieu (glas 2 en 6). Met zuur reageert natriumwaterstofcarbonaat en ontstaat er
koolstofdioxide, CO
2, dat belletjes vormt, net zoals
in Spa rood. Bariumnitraat is goed
oplosbaar maar in glas 5 vormt zich bariumsulfaat dat slecht oplosbaar is en de vloeistof troebel wit kleurt.
In glas 6 wordt de troebele vloeistof weer basisch dus rood.
Na afloop van de proef:
De inhoud van het laatste glas kan bij het gewone anorganisch chemisch afval dat bij de milieustraat wordt
ingeleverd. Bariumionen zijn zeer giftig. Zij tasten het zenuwstelsel aan.