Zoek zo nieuw mogelijke koperen muntjes van 1, 2 of 5 eurocent bij elkaar. Indien ze al wat verweerd zijn,
leg je de munten in zoutzuur in het bekerglas om ze goed te reinigen en spoelt ze af. Het zoutzuur
wordt bewaard om het na de proef te neutraliseren door het bij het restje loog te doen.
Maak 10 mL geconcentreerde loog door 1,6 gram natriumhydroxide op te lossen in 10 mL water. 2¼ gram
kaliumhydroxide kan ook.
Uitvoering van de proef:
Doe het zinkpoeder en 10 mL geconcentreerde loog in het bekerglas en roer even. Voeg de munten toe. Verwarm het
geheel al roerend omdat bij alkalische vloeistoffen gemakkelijk kookvertraging kan optreden met overkoken tot
gevolg. Laat het even koken.
Neem met de tang de munten uit de beker en spoel ze goed af met kraanwater.
Droog ze voorzichtig. De munten hebben nu een zilverachtig patina.
Houd sommige van de munten met een tang kort in de vlam van de brander. Zodra ze goudglanzend zijn, koelen in water!
Verklaring:
In geconcentreerde natronloog lost zink op onder vorming van waterstof en er ontstaan zinkaationen
Zn(OH)3¯ .
Zink is een onedeler metaal dan koper maar door verhitten en door loog verschuiven de elektrodepotentialen.
Er vindt een redoxreactie plaats waarbij zinkionen zich ontladen op het koper dat in oplossing gaat
(en vice versa).
Aldus kun je koper verzinken zonder dat er elektrische stroom aan te pas hoeft te komen.
Zo onstaat de zilverachtige glans.
Bij het verhitten smelt het laagje zink samen met koper tot een legering, messing genaamd, die goudkleurig is
net zoals de munten van 10, 20 en 50 eurocent. Als je te lang verhit verdwijnt de goudkleur weer doordat het koper
dan erg gaat overheersen in de alliage.
Op de foto links zie je muntjes van 5 cent respectievelijk origineel, verzinkt en met messing ("goud"!) bedekt.
Na afloop van de proef:
Eventueel gebruikt zuur doe je bij de loog en de restjes zinkpoeder. Alles kan met veel water door de gootsteen
worden weggespoeld.
