Voorzichtig! Sterk zwavelzuur is erg bijtend. Gebruik handschoenen en een bril!
Voer de voorbereiding zowel als de proef buiten uit!
Weeg op een stuk papier het kaliumchloraat af. Als er klontjes in zitten, kun je die het beste fijnmaken, het
gemakkelijkst doe je dat in een mortier met stamper, maar het gaat ook met een lepel op het papier.
Weeg op een ander stuk papier de sacharose - gewone suiker dus - af. Als je basterdsuiker ter beschikking hebt,
verdient die de voorkeur. Zorg ook dat hierin geen klontjes zitten. Je kunt evenveel suiker nemen als
kaliumchloraat, maar twee keer zoveel suiker zal ook werken.
Meng de stoffen vervolgens voorzichtig met gebruikmaking van een
houten lepel of stokje,
bijvoorbeeld in de mortier of in een kopje. Stort het mengsel in het blikken jampotdeksel dat op een klinker ligt.
Het ziet er nu net uit als een hoopje gewone suiker.
Uitvoering van de proef:
Roep eventueel nu de toeschouwers, maar houd hen wel op minstens 2 meter afstand.
Doop de roerstaaf in klaarstaand geconcentreerd zwavelzuur. Tik de staaf af zodat er één druppel
aanhangt die er niet zomaar af kan vallen. Raak met de roerstaaf het mengsel aan onder het uitspreken van een
magische formule.
Het mengsel zal even sputteren en dan spectaculair paars in brand vliegen onder stevige rookontwikkeling.
Brandende "suiker". |
Verklaring:
Het zwavelzuur onttrekt water aan de suiker. Dit is een erg exotherm proces. De hitte is voldoende om de
verbrandingsreactie van suiker met kaliumchloraat - een sterke oxidator - in gang te zetten:
C12H22O11 + 8 KClO3
→ 8 KCl + 12 CO2+ 11 H2O
Voor een verklaring van de naam koolhydraat voor suikers, zetmeel en aanverwante stoffen, zie
Wikipedia.
Na afloop van de proef:
Alles kan zonder bezwaar bij het huishoudelijk afval.
|
