In het huislaboratorium is geen elektriseermachine aanwezig. Maar de Moderator Scientiae heeft er wel een tot zijn beschikking. Daarmee heeft hij de navolgende proef uitgevoerd om ook op fysische manier te laten zien hoe een vloeibaar metaal beweegt door elektrische lading.

Voorbereiding:

Zet het horlogeglas op een ingeschakeld warmhoudplaatje of op een bekerglas met heet water dat afgedekt is met aluminiumfolie. Leg op het horlogeglas een kleine hoeveelheid gallium (½ à 1 gram is al genoeg) zodat dit smelt.
De koolstofelektrode zet je in een goed geïsoleerde klem daar vlak boven. Die elektrode kan het beste bestaan uit een metalen vulpotlood met een fijne potloodpunt c.q. -vulling. Want potlood is grotendeels goedgeleidend grafiet, koolstof dus. Je kunt dan, door te draaien aan het potlood, de punt fijn instellen. De grove staven koolstof zoals die in oplossingen gebruikt worden, zijn minder geschikt omdat je dan moeilijk kunt zien wat er gebeurt. Toch is ook daarmee de proef met succes uitgevoerd.

Elektriseermachine volgens van der Graaff.

Stel de elektriseermachine op en verbind die eventueel met de elektroscoop. Met koperdraad verbind je ook de kool­stof­elektrode. Uitvoering van de proef: Zorg dat de elektrode het gesmolten gallium nèt niet raakt. Schakel dan de elektriseermachine in. Je ziet dat het gallium gaat trillen. Je hoort ook snel opeenvolgende tikjes, in fase met het trillen. Je kunt zelfs de vonkjes van het tikken zien. Verklaring: Bij de punt van de elektrode verzamelt zich een sterke elektrische lading. Door inductie wordt het gallium tegen­gesteld geladen en daardoor aangetrokken. Zo komt het metaal in beweging. Zodra het gallium de elektrode raakt (of bijna raakt waardoor er een vonkje kan overslaan), vindt er ontlading plaats en valt het gallium weer terug. Vervolgens start het hele proces van inductie, beweging en ontlading steeds weer opnieuw.

Na afloop van de proef: 

Zet het horlogeglas met gallium met wat water in de koelkast, dan kun je het later weer gebruiken.

Klik hier voor een filmpje .MPG of hier .M4V    (0'05").

Klik hier voor een ander filmpje .MPG of hier .M4V    (1'08").