Proef 73   Recept voor universeelindicator.
augustus 2013

Benodigde chemicaliën en spullen:
Proef73a.jpg
De vier afzonderlijke indicators.
Ged. water (H2O):120 mL
Ethanol 95% (CH3-CH2OH): 50 mL
Broomthymolblauw (C27H28Br2O5S): 20 mg
Fenolftaleïne (C12H8N2): 10 mg
Methylrood (C15H15N3O2): 10 mg
Thymolblauw (C27H30O5S): 20 mg
Natronloog (1 M NaOH):1 mL
Zoutzuur (2 M HCl):1 mL
Voorraadfles 50 mL met druppelpipet.
Pipetten van 1 mL, 12 reageerbuisjes.

Voorbereiding:

Weeg de vier indicatorstoffen af, doe ze in de fles, en voeg 50 mL ethanol toe. Gedenatureerde bio­alcohol kan ook. Goed schudden om alles op te lossen, bij voorkeur een nachtje laten staan en nog­maals een paar keer schudden. Natuurlijk doe je er een etiket op.
Vervolgens kun je testoplossingen maken, bijvoorbeeld als volgt.
Neem 12 reageerbuisjes waarin je in het eerste 19 mL ged. water doet en in de overige elf 9 mL. Pipetteer 1 mL zoutzuur van 2 M in de eerste erbij. Neem daartoe de droge pipet met pipetterballon en neem een mL op. Laat die in de regeerbuis erbij lopen. Zuig dan vanuit deze zelfde buis de pipet enige malen opnieuw vol en laat weer teruglopen. Schud de reageerbuis nogmaals met een dopje erop. Spoel de pipet nogmaals met de inhoud van de buis en neem precies 1 mL op die je in de tweede buis doet. Weer even opzuigen en terug laten lopen, schudden, weer spoelen en 1 mL in de derde buis doen. Dit alles herhaal je t/m de zesde buis. Pipetteer daarvan 1 mL op die je weggooit.
Dan spoel je de pipet met natronloog van 1 M, en voeg je 1 mL van die loog bij buis nummer 12. Dan hetzelfde recept: schudden, spoelen, 1 mL opnemen en in buis 11 doen. Dan zo door tot buis 7, waarvan ook 1 mL wordt weggegooid. De buizen 1 t/m 12 bevatten nu oplossingen met opklimmende pH (t.w. ca. 1-6,8-13).
pH kleur
3 rood
4 oranjerood
5 oranje
6 geel
7 geelgroen
8 groen
9 groenblauw
10 blauw
11 blauwpaars
 
Uitvoering van de proef:

Doe in elke reageerbuis ¼ mL van de indicatorvloeistof. Lees in de tabel hiernaast de pH-waarde van de vloeistof in de reageerbuis ongeveer af, althans als die niet al te extreem is. De sterkste oplossingen zien er nagenoeg hetzelfde uit: de zure rood, de basische blauwpaars.

Verklaring:

De verschillende indicators hebben een werkingsgebied zoals omschreven in de literatuur of in Binas, tabel 52-A. Samen geven ze dan de gebleken kleuring.

Na afloop van de proef:

Bewaar de voorraad universeelindicator. De rest kan door de gootsteen.

Proef73b.jpg
De kleuren van de universeelindicator van zuur (pH≈3) naar basisch (pH≈11).